Coachpraktijkbloeidaal

Vanmiddag kwam ik dit grote houten zeilschip tegen bij Hartogsveld in Amersfoort. Een leuk tuincentrumpje om de hoek. Een robuust schip met een mooie tekst die mooier wordt hoe langer je erover nadenkt. Want, je dromen tegemoet zeilen is geen appeltje-eitje. Je zult eerst moeten leren zeilen, een schip uitkiezen, de zeilen hijsen, proviand inslaan, medereizigers uitnodigen, reddingsvesten en vuurpijlen moeten kopen, een reddingsvlot. En dan het moment kiezen om afscheid te nemen en weg te varen. En gebruik maken van de stroming die soms tegen is, evenals de wind die niet alleen aangenaam is maar hard kan zijn en koud. Maar je bent goed voorbereid en je laat de kop niet hangen. Extra jas aan en gaan. En dan zul je zien dat er nieuw land in zicht komt, dat de reis op zichzelf al indrukwekkend is, dat je die niet zou willen missen, dat je inderdaad aan de overkant komt en daar kan genieten van nieuw uitzicht; je droom die uit is gekomen. En je realiseren dat het ‘leven van je droom’ al begon bij het begin. Je droom leven, dat wens ik iedereen toe.

In mijn praktijk hangt sinds kort een prachtig labyrint gemaakt van diepzeeklei door kunstenares Kerstin Edelmann uit Texel. Het heeft zeven omlopen. Een labyrint kan worden gezien als een symbool van de weg van het leven. De weg leidt niet direct naar het midden, maar volgt een maximale ‘omweg’ die soms wel vlak bij de kern komt, maar pas na vele wendingen. De wendingen staan symbool voor de wendingen die het leven van een mens plotseling kan hebben. Door het pad te volgen kom je uiteindelijk uit bij het centrum, de kern, jouw kern. Dit proces kan louterend, leerzaam of wat het voor jou op dat moment kan zijn. Met al die kennis en ervaringen ga je langs dezelfde weg naar buiten waar je je nieuw verworven kennis kan gaan gebruiken. Bij een labyrint is er maar één weg naar het midden. Dit representeert een reis naar je eigen midden. En je gaat daarna dezelfde weg weer naar buiten om weer in het leven te stappen. De enige keuze die je hoeft te maken is: ga ik het labyrint in of niet…
Veel mensen verwarren een labyrint met een doolhof. Dan mis je een belangrijk punt: in een doolhof verlies je je weg, in een labyrint vind je je weg!

Vandaag staat in Trouw een stuk over mijn favoriete filosoof Levinas. Hij zegt dat de ander (dan jijzelf) altijd een appèl op je doet en je daar niet onderuit kan. Ook niets doen is iets doen en heeft invloed op jou als mens. Dat spreekt hulpverleners aan. Zij reageren op het appèl van anderen en steken hun handen naar hen uit. Wat een prachtige mensen. Vanuit hun hart komen zij de ander tegen. Wat ze nog wel eens vergeten is om hun handen naar zichzelf uit te steken. Om te luisteren naar het appèl dat zij op zichzelf doen. Als je in je leven niet meer genoeg luistert naar het appèl van jezelf loop je langzaam leeg. Raakt de energievoorraad uitgeput. En kan je er niet meer zijn voor de ander. Goed voor jezelf zorgen is niet egoïstisch. Als het niet ten koste gaat van anderen is dat OK. Soms hebben hulpverleners daar even een gids bij nodig. Om ze weer de weg naar hun eigen behoeftes te wijzen en daar naar te mogen luisteren.

Het aantal scheidingen ligt na zomervakanties tientallen procenten hoger dan verder in het jaar. Er is zelfs een ‘Dag van de Scheiding’, op de tweede vrijdag in september. Dit jaar op 13-de. Veel stellen zijn in die periode terug van vakantie en het gewone leven is weer begonnen. Tijd om de balans op te nemen.

Vakantie is hard werken. Zeker als je jonge kinderen hebt vraagt het veel van je. Tel alle vakantiestress eens bij elkaar op; vliegangst, geluidsoverlast op overvolle campings, het veel te dunne tentdoek dat voorkomt dat je een ruzie eens lekker uit kan praten, regen of zinderende hitte. Het is allemaal zwaar en niet romantisch. Vrijen met zwetende lijven en de kinderen op gehoorsafstand werkt ook niet mee. En toch trappen we er altijd weer in. Vakantie moet een sprookje zijn.
We verwachten er zoveel van omdat we ons leven er naar inrichten. Uitrusten wordt uitgesteld tot de vakantie, irritaties over je partner schuif je vooruit want straks is er tijd voor elkaar, we verwachten dat we aan het lezen van een boek toekomen waar we ons het hele jaar door geen tijd voor gunden.

Naast een EHBO setje, een reisverzekering en een zalfje tegen de muggen nemen we geen voorzorgsmaatregelen voor irritaties en verloren liefde op je vakantieadres. Je kan geen kant op. Je kan niet even uithuilen bij een vriendin, even op de fiets stappen om een rondje te rijden, even een spelletje op de computer spelen. En dan beslis je in het heetst van de strijd: we gaan scheiden.

Niet doen. Niet direct besluiten om uit elkaar te gaan.

Ga eerst in relatietherapie of relatiecoaching. Kijk of er ruimte is om weer bij elkaar te kunnen zijn. Zoek naar kansen. Er is ooit liefde geweest en die liefde kan ingezet worden als brug tussen jullie in. En als blijkt dat het echt niet meer anders kan, ga dan in vriendschap uit elkaar. Want hoe fijn is het als je straks samen op het verjaardagsfeest van je kind kan komen en elkaar als vrienden kan begroeten.

©Jantine Dijkstra

Vitale hersenen

‘Iedereen kan denken.‘ Het is één van de drie pijlers van Transactionele Analyse. Wij vragen nogal wat denkwerk van onze cliënten en onszelf tijdens ons werk. We reflecteren, dagen uit, spiegelen en wat al niet meer. Tijdens ons werk doen we een groot appèl op de neocortex, het mensenbrein. Echter, hoe slechter je in je vel komt te zitten hoe meer je terugvalt op de oude hersensystemen. Hoe overspannener, zieker en angstiger je bent, hoe meer je beheerst wordt door je instincten en je emoties. Het wordt dan steeds moeilijker om je denkkracht in te kunnen zetten om je emoties en instincten te beteugelen. Keuzes maken is dan haast onmogelijk.

Hoe houd je je hersenen vitaal?
20% van de energie gaat naar onze hersenen. Om je hersenen vitaal te houden is goed eten en voldoende drinken dus belangrijk. Door een gezond eetpatroon, met voldoende omega-3-vetzuren, vitaminen en mineralen, zorg je voor een goede en snelle communicatie tussen zenuwcellen.
Beweging zorgt voor de aanmaak van nieuwe hersencellen en verbindingen en een verbeterde bloedvoorziening. Daarnaast biedt regelmatig bewegen bescherming tegen cognitieve achteruitgang en verkleint het de kans op verschillende hersenaandoeningen, zoals dementie.
Goede slaap wordt door veel mensen onderschat. Genoeg goede slaap houdt je hersenen gezond en zorgt voor herstel van het lichaam en geest. Op korte termijn zorgt goed slapen voor een beter geheugen en meer concentratie. Op lange termijn verkleint goed slapen het risico op hersenaandoeningen zoals depressie, beroerte en dementie.

Vitale hersenen zijn niet alleen belangrijk voor onze cliënten. Om een goede coach/therapeut te zijn is het van groot belang ook je eigen hersenen vitaal te houden! Dat mogen onze cliënten van ons verwachten.

Jantine Dijkstra

Bij het leven in een rijke westerse samenleving zit geen bijsluiter. Terwijl er wél bijwerkingen zijn. Keuzestress bijvoorbeeld. Bij elk medicijn zit een bijsluiter met de beschrijving van het middel, waarvoor het dient en wat de bijwerkingen zijn. Helaas hebben wij tijdens het winkelen in overladen warenhuizen geen gebruiksaanwijzing hoe we dat op een gezonde manier doen.

Kussentjes
Op zoek naar kussentjes belandde ik in een groot warenhuis in Baarn. Ik wilde iets ‘vrolijks’. Maar toen ik de zaal binnenliep waar de kussentjes lagen waren zakte de moed mij in de schoenen. Er waren en honderden(!) waaruit ik kon kiezen. Overrompeld door al deze mogelijkheden ging ik zonder kussentje naar huis. Teveel keuze geeft stress en kan mensen onverschillig maken. Niet meer gemotiveerd, lamlendig. Of mensen worden er ontevreden van. Want was iets anders dan toch niet leuker? Keuzevrijheid is tot op zeker hoogte positief. Maar mensen die veel opties hebben om uit te kiezen, blijken juist minder blij en tevreden te zijn.

Jam
De mens is slechts in staat om met een beperkt aantal keuzemogelijkheden om te gaan. Zo is er ooit een experiment uitgevoerd waarbij mensen luxe jam konden proeven. Daarna kregen ze een kortingsbon voor een potje jam. In de ene situatie konden mensen kiezen uit 6 soorten jam, in het andere uit 24 soorten. De uitkomst laat zich misschien al raden. Hoe minder smaken om uit te kiezen, hoe meer mensen een potje kochten (30% versus 3%). Ook hier bleek dus: bij teveel opties haken mensen af.

Bij grote en kleine keuzes in ons leven zit geen bijsluiter. Wat echter belangrijk is bij het maken van een keuze zijn emoties. Het zijn de ‘gut feelings’ die ons in staat stellen knopen door te hakken. Voorwaarde is dan wel dat je kan voelen. En daar woorden aan te geven.

Dat wij hier in Nederland kunnen kiezen is mooi. Door keuzes te kunnen maken kunnen we ons onderscheiden van anderen. Door zelf keuzes te kunnen maken zijn veel mensen in staat hun eigen identiteit te ontdekken. Waar durf jij ‘ja’ tegen te zeggen?

In het bos waar ik wandel met mijn hond hangt een kistje met gevonden voorwerpen. Spullen die mensen verloren hebben. Handschoenen, een kindersok, sleutels. Het is een mooi stilleven dat daar aan de boom hangt. Stille getuigen van onbekende mensen. Een teken dat ze bestaan. Zo werk ik met mijn cliënten. Samen zoeken naar wat verloren is: energie, enthousiasme voor een baan, de liefde voor je partner. Kijken waar we het weer kunnen vinden. Onderzoeken of je het wel terug wílt vinden. Wat het alternatief zou zijn. Een zoektocht om daarna weer compleet door te gaan. Als autonoom mens, genietend van een stevige wandeling in een mooi bos.

De wintertijd van rust is voorbij. Het is weer lente. De natuur staat bol van zwanger zijn. Knoppen, stuifmeel, drachtige schapen. Bladeren aan de bomen beginnen voorzichtig groen te kleuren. Narcissen lokken de zon met hun gele kopjes. Het is tijd om je hol te verlaten. Om geboren te laten worden dat wat in jou gerijpt is, wat staat te trappelen om zich te laten zien. Misschien is dat ‘beter voor jezelf zorgen’, of ‘ook met een 8 genoegen nemen in plaats van een 10’, of om ‘jezelf net zo belangrijk te vinden als anderen’. Gebruik de lente. En je zult zien, dat als jij durft, anderen ook meer zullen durven. Zet’m op.

Compassiemoeheid onder hulpverleners neemt toe. Niet zo gek als b.v. tweederde van de doktersassistenten kampt met geweld zoals schelden en dreigen, maar ook spugen, vernielen, slaan, schoppen en dreigen met bijl, mes of vuurwapen (nieuws van 11 maart 2019).

Nooit genoeg
Ik heb als klachtenfunctionaris in de zorg veel boze patiënten gezien. Maar ook bange en radeloze artsen en verpleegkundigen. Met een groot liefdevol hart beginnen hulpverleners aan hun opleiding. Boordevol compassie. Ze gaan de zorg in om mensen te helpen. In de veronderstelling dat patiënten dat waarderen. Maar dan blijkt dat in de praktijk patiënten soms heel irritant zijn en jouw werk helemaal niet op waarde schatten. Dat het nooit genoeg is! En langzaam verliezen hulpverleners hun droom. De compassiemoeheid sluipt erin. Ze ergeren zich steeds meer aan patiënten. Later uiten ze dat zelfs in irritatie en boosheid. Ze worden vermoeider, prikkelbaarder, ook voor naasten en collega’s. Op een gegeven moment kunnen ze geen patient meer zien! Dan gaan ze op zoek naar een andere baan. Jammer, want het zijn prachtige mensen, die hulpverleners. En we hebben ze hard nodig.

Te kort aan hulpverleners
Volgens de Nederlandse Zorg Autoriteit stijgt het aantal zorgvragen bij huisartsenposten door de vergrijzing tot 2025 jaarlijks met 2 tot 3,7 procent en er is een enorm te kort aan bijvoorbeeld verpleegkundigen. Het personeelstekort brengt de kwaliteit ervan in gevaar. Volgens zorgmedewerkers gebeurt dat nu al. Het RIVM berekende dat als de groei van patiënten in dit tempo doorgaat, één op de vier mensen een opgeleide zorgwerknemer moet zijn. Dat gaat nooit gebeuren. De stand van zaken is dat er ongeveer achtduizend vacatures openstaan in de ziekenhuizen. In de volledige zorg en welzijnssector zijn dat er ruim 30.000. Aantallen waar ik van schrik. Daarom pleit ik ervoor om hulpverleners altijd te omringen met zorg en aandacht. Ze sterker te maken met trainingen in b.v. omgaan met vervelende patiënten/cliënten. En ze helpen te zoeken naar hun innerlijke kracht en bron waarmee ze begonnen zijn in hun carrière. Misschien blijven ze dan wel.